Tag Archives: Toán 8

Phương trình chứa ẩn ở mẫu

1. Kiến thức cần nhớ
Tìm điều kiện xác định (ĐKXĐ) của phương trình chứa ẩn ở mẫu là tìm các giá trị của ẩn để tất cả các mẫu của phương trình đều khác $0$.

Phương pháp: Các bước giải phương trình chứa ẩn ở mẫu:

    • Bước 1: Tìm điều kiện xác định.
    • Bước 2: Quy đồng mẫu hai vế và khử mẫu.
    • Bước 3: Giải phương trình vừa nhận được.
    • Bước 4: Xem xét các giá trị của ẩn vừa tìm được có thỏa mãn ĐKXĐ không và kết luận về nghiệm của phương trình.

2. Ví dụ

Ví dụ 1: Giải các phương trình sau:

a/ $\dfrac{4}{x-1}-\dfrac{5}{x-2}=-3$

b/ $3 x-\dfrac{1}{x-2}=\dfrac{x-1}{2-x}$

c/ $\dfrac{x+4}{x^{2}-3 x+2}+\dfrac{x+1}{x^{2}-4 x+3}=\dfrac{2 x+5}{x^{2}-4 x+3}$

d/ $\dfrac{2}{x^{2}-4}-\dfrac{1}{x(x-2)}+\dfrac{x-4}{x(x+2)}=0$

Giải

a/ $\dfrac{4}{x-1}-\dfrac{5}{x-2}=-3$

ĐKXĐ:
$\begin{cases}
x-1 \ne 0 \\
x-2 \ne 0
\end{cases}
\Leftrightarrow \begin{cases}
x \ne 1 \\
x \ne 2
\end{cases}$

$\dfrac{4}{x-1}-\dfrac{5}{x-2}=-3 $

$\Leftrightarrow \dfrac{4(x-2)-5(x-1)}{(x-1)(x-2)}=\dfrac{-3(x-1)(x-2)}{(x-1)(x-2)}$

$\Rightarrow 4x-8-5x+5 = -3(x^2-3x+2) $
$\Leftrightarrow -x-3+3(x^2-3x+2) = 0 $
$\Leftrightarrow 3x^2-10x+3 = 0 $
$\Leftrightarrow (3x-1)(x-3) = 0 $
$\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
3x-1=0 \\
x-3=0
\end{array} \right.
\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{lc}
x= \dfrac{1}{3} & \text{(nhận)} \\
x= 3 & \text{(nhận)}
\end{array} \right. $
Vậy $ S = \left \{ \dfrac{1}{3}; 3 \right \} $

 

b/ $3 x-\dfrac{1}{x-2}=\dfrac{x-1}{2-x}$

ĐKXĐ:
$\begin{cases}
x-2 \ne 0 \\
2-x \ne 0
\end{cases}
\Leftrightarrow x \ne 0 $

$3 x-\dfrac{1}{x-2}=\dfrac{x-1}{2-x} $

$ \Leftrightarrow \dfrac{3x(x-2)-1}{x-2}=-\dfrac{x-1}{x-2} $

$ \Rightarrow 3x^2-6x-1 = -x +1 $
$\Leftrightarrow 3x^2-5x-2 = 0 $
$\Leftrightarrow (3x+1)(x-2) = 0 $
$\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
3x+1=0 \\
x-2=0
\end{array} \right.
\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{lc}
x= – \dfrac{1}{3} & \text{(nhận)} \\
x= 2 & \text{(loại)}
\end{array} \right. $
Vậy $ S = \left \{ -\dfrac{1}{3}; \right \} $

 

c/ $\dfrac{x+4}{x^{2}-3 x+2}+\dfrac{x+1}{x^{2}-4 x+3}=\dfrac{2 x+5}{x^{2}-4 x+3} $

$\Leftrightarrow \dfrac{x+4}{(x-2)(x-1)}+\dfrac{x+1}{(x-3)(x-1)}=\dfrac{2x+5}{(x-3)(x-1)} $

ĐKXĐ:
$\begin{cases}
x-2 \ne 0 \\
x-1 \ne 0 \\
x-3 \ne 0
\end{cases}
\Leftrightarrow \begin{cases}
x \ne 2 \\
x \ne 1 \\
x \ne 3
\end{cases}$

$\Leftrightarrow \dfrac{x+4}{(x-2)(x-1)}+\dfrac{x+1}{(x-3)(x-1)}=\dfrac{2x+5}{(x-3)(x-1)} $

$\Leftrightarrow \dfrac{(x+4)(x-3)+(x+1)(x-2)}{(x-1)(x-2)(x-3)}=\dfrac{(2x+5)(x-2)}{(x-1)(x-2)(x-3)} $

$\Rightarrow (x^2+x-12)+(x^2-x-2) = (2x^2+x-10) $
$\Leftrightarrow (x^2+x-12)+(x^2-x-2) – (2x^2+x-10) = 0 $
$\Leftrightarrow -x – 4 = 0 $
$\Leftrightarrow x= -4 $ (nhận)
Vậy $ S = \left \{ -4 \right \} $

 

d/ $\dfrac{2}{x^{2}-4}-\dfrac{1}{x(x-2)}+\dfrac{x-4}{x(x+2)}=0 $

$\Leftrightarrow \dfrac{2}{(x+2)(x-2)}-\dfrac{1}{x(x-2)}+\dfrac{x-4}{x(x+2)}=0 $

ĐKXĐ:
$\begin{cases}
x-2 \ne 0 \\
x+2 \ne 0 \\
x \ne 0
\end{cases}
\Leftrightarrow \begin{cases}
x \ne 2 \\
x \ne -2 \\
x \ne 0
\end{cases}$

$\Leftrightarrow \dfrac{2}{(x+2)(x-2)}-\dfrac{1}{x(x-2)}+\dfrac{x-4}{x(x+2)}=0 $

$ \Leftrightarrow \dfrac{2x-(x+2)+(x-4)(x-2)}{x(x-2)(x+2)} = 0 $

$ \Rightarrow 2x-x-2+x^2-4x-2x-8 = 0 $
$\Leftrightarrow x^2-5x-8 =0 $
$\Leftrightarrow (x-2)(x-3)= 0 $
$\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{lc}
x-2 =0 \\
x-3 = 0
\end{array} \right.
\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{lc}
x = 2 & \text{(loại)} \\
x= 3 & \text{(nhận)}
\end{array} \right. $
Vậy $ S = \left \{ 3 \right \} $

Ví dụ 2: Giải các phương trình sau:

a/ $\dfrac{x^{2}+1}{x+1}+\dfrac{x^{2}+2}{x-2}=-2$

b/ $\dfrac{1}{x-1}+\dfrac{2 x^{2}-5}{x^{3}-1}=\dfrac{4}{x^{2}+x+1}$

c/ $\dfrac{12 x+1}{6 x-2}-\dfrac{9 x-5}{3 x+1}=\dfrac{108 x-36 x^{2}-9}{4\left(9 x^{2}-1\right)}$

d/ $x+\dfrac{1}{x}=x^{2}+\dfrac{1}{x^{2}}$

Giải

a/ $\dfrac{x^{2}+1}{x+1}+\dfrac{x^{2}+2}{x-2}=-2$

ĐKXĐ:
$\begin{cases}
x+1 \ne 0 \\
x-2 \ne 0
\end{cases}
\Leftrightarrow \begin{cases}
x \ne -1 \\
x \ne 2
\end{cases}$

$\dfrac{x^{2}+1}{x+1}+\dfrac{x^{2}+2}{x-2}=-2$

$ \Leftrightarrow \dfrac{(x^2+1)(x-2)+(x^2+2)(x+1)}{(x+1)(x-2)}=\dfrac{-2(x+1)(x-2)}{(x+1)(x-2)} $

$ \Rightarrow x^3-2x^2+x-2+x^3+x^2+2x+2 = -2(x^2-x-2) $
$\Leftrightarrow 2x^3+x^2+x-4 =0 $
$\Leftrightarrow 2x^3-2x^2+3x^2-3x+4x-4 = 0 $
$\Leftrightarrow 2x^2(x-1)+3x(x-1)+4(x-1) = 0 $
$\Leftrightarrow (x-1)(2x^2+3x+4) = 0 $
$\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{lc}
x-1=0 \\
2x^2+3x +4 = 0
\end{array} \right. $

$\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{ll}
x = 1 & \text{(nhận)} \\
2 \left (x+\dfrac{3}{4} \right)^2+\dfrac{23}{8} = 0 & \Rightarrow \text{ Phương trình vô nghiệm vì } 2 \left (x+\dfrac{3}{4} \right)^2+\dfrac{23}{8} \geqslant \dfrac{23}{8}
\end{array} \right. $

Vậy $ S = \left \{ 1 \right \} $

 

b/ $\dfrac{1}{x-1}+\dfrac{2 x^{2}-5}{x^{3}-1}=\dfrac{4}{x^{2}+x+1} $

$\Leftrightarrow \dfrac{1}{x-1}+\dfrac{2x^2-5}{(x-1)(x^2+x+1)}=\dfrac{4}{x^2+x+1}$

ĐKXĐ:
$\begin{cases}
x-1 \ne 0 \\
x^2+x+1 \ne 0
\end{cases}
\Leftrightarrow \begin{cases}
x \ne 1 \\
\left (x+\dfrac{1}{2} \right)^2 +\dfrac{3}{4} > 0
\end{cases}$

$\Leftrightarrow \dfrac{1}{x-1}+\dfrac{2x^2-5}{(x-1)(x^2+x+1)}=\dfrac{4}{x^2+x+1}$

$ \Leftrightarrow \dfrac{(x^2+x+1)+(2x^2-5)}{(x-1)(x^2+x+1)}=\dfrac{4(x-1)}{(x-1)(x^2+x+1)} $

$\Rightarrow (x^2+x+1)+(2x^2-5) = 4x-4 $
$\Leftrightarrow 3x^2-3x = 0 $
$\Leftrightarrow 3x(x-1) = 0 $
$\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{lc}
x =0 \\
x-1 = 0
\end{array} \right.
\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{lc}
x = 0 & \text{(nhận)} \\
x= 1 & \text{(loại)}
\end{array} \right. $
Vậy $ S = \left \{ 0 \right \} $

 

c/ $\dfrac{12 x+1}{6 x-2}-\dfrac{9 x-5}{3 x+1}=\dfrac{108 x-36 x^{2}-9}{4\left(9 x^{2}-1\right)}$

$\Leftrightarrow \dfrac{12x+1}{2(3x-1)}-\dfrac{9x-5}{3x+1}=\dfrac{108x-36x^2-9}{4(3x+1)(3x-1)} $

ĐKXĐ:
$\begin{cases}
3x-1 \ne 0 \\
3x+1 \ne 0
\end{cases}
\Leftrightarrow \begin{cases}
x \ne \dfrac{1}{3} \\
x \ne -\dfrac{1}{3}
\end{cases}$

$\Leftrightarrow \dfrac{12x+1}{2(3x-1)}-\dfrac{9x-5}{3x+1}=\dfrac{108x-36x^2-9}{4(3x+1)(3x-1)} $

$ \Leftrightarrow \dfrac{2(3x+1)(12x+1)-4(3x-1)(9x-5)}{4(3x+1)(3x-1_)}=\dfrac{108x-36x^2-9}{4(3x+1)(3x-1)} $

$\Rightarrow 2(36x^2+15x+1)-4(27x^2-24x+5) = 108x-36x^2-9 $
$\Leftrightarrow 18x = 9 $
$\Leftrightarrow x = \dfrac{1}{2} $ (nhận)
Vậy $ S = \left \{ \dfrac{1}{2} \right \} $

 

d/ $x+\dfrac{1}{x}=x^{2}+\dfrac{1}{x^{2}}$

ĐKXĐ: $ x \ne 0 $

$x+\dfrac{1}{x}=x^{2}+\dfrac{1}{x^{2}}$

$\Leftrightarrow \dfrac{x^3+x}{x^2} = \dfrac{x^4+1}1{x^2} $

$\Rightarrow x^3+x = x^4 +1 $
$\Leftrightarrow -x^4 +x^3+x-1 = 0 $
$\Leftrightarrow -x^3(x-1)+(x-1) = 0 $
$\Leftrightarrow (x-1)(-x^3+1) = 0 $
$\Leftrightarrow (x-1)(1-x)(1+x+x^2) = 0 $
$\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{lc}
x -1=0 \\
1-x = 0 \\
1+x+x^2 = 0
\end{array} \right.$

$\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{ll}
x = 1 & \text{(nhận)} \\
\left(x+\dfrac{1}{2}\right)^2+\dfrac{3}{4} = 0 & \Rightarrow \text{ Phương trình vô nghiệm vì } \left(x+\dfrac{1}{2}\right)^2+\dfrac{3}{4} \geqslant \dfrac{3}{4}
\end{array} \right. $
Vậy $ S = \left \{ 1 \right \} $

 Ví dụ 3: Giải các phương trình sau:

a/ $\dfrac{x}{x+1}+\dfrac{x+1}{x+2}+\dfrac{x+2}{x}=\dfrac{25}{6}$

b/ $x^{2}+\dfrac{2 x}{x-1}=8$

c/ $\dfrac{2}{x-14}-\dfrac{5}{x-13}=\dfrac{2}{x-9}-\dfrac{5}{x-11}$

d/ $\dfrac{1}{x^{2}+5 x+6}+\dfrac{1}{x^{2}+7 x+12}+\dfrac{1}{x^{2}+9 x+20}+\dfrac{1}{x^{2}+11 x+30}=\dfrac{1}{8}$

Giải

a/ $\dfrac{x}{x+1}+\dfrac{x+1}{x+2}+\dfrac{x+2}{x}=\dfrac{25}{6}$

ĐKXĐ:
$\begin{cases}
x+1 \ne 0 \\
x+2 \ne 0 \\
x \ne 0
\end{cases}
\Leftrightarrow \begin{cases}
x \ne -1 \\
x \ne -2 \\
x \ne 0
\end{cases}$

$\dfrac{x}{x+1}+\dfrac{x+1}{x+2}+\dfrac{x+2}{x}=\dfrac{25}{6}$

$ \Leftrightarrow \dfrac{6x^2(x+2)+6x(x+1)^2+6(x+1)(x+2)^2}{6x(x+1)(x+2)}=\dfrac{25x(x+1)(x+2)}{6x(x+1)(x+2)} $

$\Rightarrow 6x^3+12x^2+6x(x^2+2x+1)+6(x+1)(x^2+4x+4) = 25x(x^2+3x+2)$

$\Leftrightarrow 6x^3+12x^2+6x^3+12x^2+6x+6x^3+24x^2+24x+6x^2+24x+24=25x^3+75x^2+50x $
$\Leftrightarrow 7x^3+21x^2-4x-24 = 0 $
$\Leftrightarrow 7x^3 -7x^2 +28x^2-28x+24x-24 = 0 $
$\Leftrightarrow 7x^2(x-1)+28x(x-1)+24(x-1) = 0 $
$\Leftrightarrow 7(x-1)\left(x^2+4x+\dfrac{24}{7}\right) = 0 $
$\Leftrightarrow 7(x-1) \left[(x+2)^2-\dfrac{4}{7}\right] = 0 $
$\Leftrightarrow 7(x-1) \left(x+2+\dfrac{2}{\sqrt{7}}\right) \left(x+2-\dfrac{2}{\sqrt{7}}\right) = 0 $
$\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{lc}
x -1=0 \\
x+2+\dfrac{2}{\sqrt{7}}= 0 \\
x+2-\dfrac{2}{\sqrt{7}} =0
\end{array} \right.
\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{ll}
x = 1 & \text{(nhận)} \\
x = -2-\dfrac{2}{\sqrt{7}} & \text{(nhận)} \\
x = -2+\dfrac{2}{\sqrt{7}} & \text{(nhận)}
\end{array} \right. $
Vậy $ S = \left \{ 1; -2-\dfrac{2}{\sqrt{7}}; -2+\dfrac{2}{\sqrt{7}} \right \} $

 

b/ $x^{2}+\dfrac{2 x}{x-1}=8$

ĐKXĐ: $ x-1 \ne 0 \Leftrightarrow x \ne 1 $

$x^{2}+\dfrac{2 x}{x-1}=8$

$ \Leftrightarrow \dfrac{x^2(x-1)+2x}{x-1} = \dfrac{8(x-1)}{x-1} $

$ \Rightarrow x^3-x^2+2x = 8x-8 $
$\Leftrightarrow x^3-x^2-6x+8 = 0 $
$\Leftrightarrow x^3-2x^2+x^2-2x-4x+8 = 0 $
$\Leftrightarrow x^2(x-2)+x(x-2)-4(x-2) = 0 $
$\Leftrightarrow (x-2)(x^2+x-4)= 0 $
$\Leftrightarrow (x-2) \left[\left(x+\dfrac{1}{2} \right)^2 -\dfrac{17}{4} \right] = 0 $
$\Leftrightarrow (x-2) \left(x+\dfrac{1}{2}+\dfrac{\sqrt{17}}{2} \right) \left(x+\dfrac{1}{2}-\dfrac{\sqrt{17}}{2} \right) =0 $
$\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{lc}
x -2 =0 \\
x+\dfrac{1}{2}+\dfrac{\sqrt{17}}{2} = 0 \\
x+\dfrac{1}{2}-\dfrac{\sqrt{17}}{2} =0
\end{array} \right.
\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{ll}
x = 2 & \text{(nhận)} \\
x= -\dfrac{1}{2}-\dfrac{\sqrt{17}}{2} & \text{(nhận)} \\
x= -\dfrac{1}{2}+\dfrac{\sqrt{17}}{2} & \text{(nhận)}
\end{array} \right. $

Vậy $ S = \left \{ 2; -\dfrac{1}{2}-\dfrac{\sqrt{17}}{2} ; -\dfrac{1}{2}+\dfrac{\sqrt{17}}{2} \right \} $

 

c/ $\dfrac{2}{x-14}-\dfrac{5}{x-13}=\dfrac{2}{x-9}-\dfrac{5}{x-11}$

ĐKXĐ:
$\begin{cases}
x-14 \ne 0 \\
x-13 \ne 0 \\
x-9 \ne 0 \\
x-11 \ne 0
\end{cases}
\Leftrightarrow \begin{cases}
x \ne 14 \\
x \ne 13 \\
x \ne 9 \\
x \ne 11
\end{cases}$

$\dfrac{2}{x-14}-\dfrac{5}{x-13}=\dfrac{2}{x-9}-\dfrac{5}{x-11}$

$\Leftrightarrow 2 \left(\dfrac{1}{x-14}-\dfrac{1}{x-9} \right)=5 \left(\dfrac{1}{x-13}-\dfrac{1}{x-11} \right) $

$\Leftrightarrow 2 \dfrac{(x-9)-(x-14)}{(x-14)(x-9)}=5 \dfrac{(x-11)-(x-13)}{(x-11)(x-13)} $

$\Leftrightarrow \dfrac{10}{(x-14)(x-9)} = \dfrac{10}{(x-13)(x-11)} $

$\Rightarrow (x-14)(x-9) = (x-13)(x-11) $
$\Leftrightarrow x^2 -23x +126 = x^2 -24x + 143 $
$\Leftrightarrow x = 17 $ (nhận)
Vậy $ S = \left \{ 17 \right \} $

 

d/ $\dfrac{1}{x^{2}+5 x+6}+\dfrac{1}{x^{2}+7 x+12}+\dfrac{1}{x^{2}+9 x+20}+\dfrac{1}{x^{2}+11 x+30}=\dfrac{1}{8}$

$\dfrac{1}{(x+2)(x+3)}+\dfrac{1}{(x+3)(x+4)}+\dfrac{1}{(x+4)(x+5)}+\dfrac{1}{(x+5)(x+6)} = \dfrac{1}{8} $

ĐKXĐ:
$\begin{cases}
x+2 \ne 0 \\
x+3 \ne 0 \\
x+4 \ne 0 \\
x+5 \ne 0 \\
x+6 \ne 0
\end{cases}
\Leftrightarrow \begin{cases}
x \ne -2 \\
x \ne -3 \\
x \ne -4 \\
x \ne -5 \\
x \ne -6
\end{cases}$

$\dfrac{1}{(x+2)(x+3)}+\dfrac{1}{(x+3)(x+4)}+\dfrac{1}{(x+4)(x+5)}+\dfrac{1}{(x+5)(x+6)} = \dfrac{1}{8} $

$\Leftrightarrow \dfrac{(x+4)+(x+2)}{(x+2)(x+3)(x+4)} + \dfrac{(x+6)+(x+4)}{(x+4)(x+5)(x+6)} = \dfrac{1}{8} $

$\Leftrightarrow \dfrac{2(x+3)}{(x+2)(x+3)(x+4)} + \dfrac{2(x+5)}{(x+4)(x+5)(x+6)} = \dfrac{1}{8} $

$ \Leftrightarrow \dfrac{2}{(x+2)(x+4)} +\dfrac{2}{(x+4)(x+6)} =\dfrac{1}{8} $

$ \Leftrightarrow \dfrac{2(x+6)+2(x+2)}{(x+2)(x+4)(x+6)} =\dfrac{1}{8} $

$\Leftrightarrow \dfrac{4(x+4)}{(x+2)(x+4)(x+6)} = \dfrac{1}{8} $

$ \leftrightarrow \dfrac{4}{(x+2)(x+6)} = \dfrac{1}{8} $

$ \Rightarrow (x+2)(x+6) = 32 $
$\Leftrightarrow x^2+8x-20 = 0 $
$\Leftrightarrow (x+10)(x-2) = 0 $
$\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{lc}
x+10 =0 \\
x-2 = 0
\end{array} \right.
\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{lc}
x = -10 & \text{(nhận)} \\
x= 2 & \text{(nhận)}
\end{array} \right. $
Vậy $ S = \left \{-10; 2 \right \} $

 

3. Bài tập tự luyện

Bài 1: Giải các phương trình sau:

a/ $\dfrac{3 x^{2}+7 x-10}{x}=0$

b/ $\dfrac{4 x-17}{2 x^{2}+1}=0$

c/ $\dfrac{x-6}{x-4}=\dfrac{x}{x-2}$

d/ $1+\dfrac{2 x-5}{x-2}-\dfrac{3 x-5}{x-1}=0$

e/ $\dfrac{x-3}{x-2}-\dfrac{x-2}{x-4}=3 \dfrac{1}{5}$

f/ $\dfrac{x-3}{x-2}+\dfrac{x-2}{x-4}=-1$

g/ $\dfrac{3 x-2}{x+7}=\dfrac{6 x+1}{2 x-3}$

h/ $\dfrac{x+1}{x-2}-\dfrac{x-1}{x+2}=\dfrac{2\left(x^{2}+2\right)}{x^{2}-4}$

Bài 2: Giải các phương trình sau:

a/ $\dfrac{2 x+1}{x-1}=\dfrac{5(x-1)}{x+1}$

b/ $\dfrac{x-1}{x+2}-\dfrac{x}{x-2}=\dfrac{5 x-2}{4-x^{2}}$

c/ $\dfrac{x-2}{2+x}-\dfrac{3}{x-2}=\dfrac{2(x-11)}{x^{2}-4}$

d/ $\frac{x-1}{x+1}-\dfrac{x^{2}+x-2}{x+1}=\dfrac{x+1}{x-1}-x-2$

e/ $\dfrac{x+1}{x-1}-\dfrac{x-1}{x+1}=\dfrac{4}{x^{2}-1}$

f/ $\dfrac{3}{4(x-5)}+\dfrac{15}{50-2 x^{2}}=-\dfrac{7}{6(x+5)}$

g/ $\dfrac{8 x^{2}}{3\left(1-4 x^{2}\right)}=\dfrac{2 x}{6 x-3}-\dfrac{1+8 x}{4+8 x}$

h/ $\dfrac{13}{(x-3)(2 x+7)}+\dfrac{1}{2 x+7}=\dfrac{6}{x^{2}-9}$

Bài 3: Giải các phương trình sau:

a/ $\dfrac{x+1}{x-1}-\dfrac{x-1}{x+1}=\dfrac{16}{x^{2}-1}$

b/ $\dfrac{12}{x^{2}-4}-\dfrac{x+1}{x-2}+\dfrac{x+7}{x+2}=0$

c/ $\dfrac{12}{8+x^{3}}=1+\dfrac{1}{x+2}$

d/ $\dfrac{x+25}{2 x^{2}-50}-\dfrac{x+5}{x^{2}-5 x}=\dfrac{5-x}{2 x^{2}+10 x}$

e/ $\dfrac{4}{x^{2}+2 x-3}=\dfrac{2 x-5}{x+3}-\dfrac{2 x}{x-1}$

f/ $\dfrac{3}{x^{2}+x-2}-\dfrac{1}{x-1}=\dfrac{-7}{x+2}$

Bài 4: Giải các phương trình sau:

a/ $\dfrac{2}{-x^{2}+6 x-8}-\dfrac{x-1}{x-2}=\frac{x+3}{x-4}$

b/ $\dfrac{2}{x^{3}-x^{2}-x+1}=\dfrac{3}{1-x^{2}}-\dfrac{1}{x+1}$

c/ $\dfrac{x+2}{x-2}-\dfrac{2}{x^{2}-2 x}=\dfrac{1}{x}$

d/ $\dfrac{5}{-x^{2}+5 x-6}+\dfrac{x+3}{2-x}=0$

e/ $\dfrac{x}{2 x+2}-\dfrac{2 x}{x^{2}-2 x-3}=\dfrac{x}{6-2 x}$

f/ $\dfrac{1}{x-1}-\dfrac{3 x^{2}}{x^{3}-1}=\dfrac{2 x}{x^{2}+x+1}$

Phương trình đưa về bậc nhất – Phần 1

1. Ví dụ

Ví dụ 1: Giải các phương trình sau:

a/ $(x-1)^{2}=2\left(x^{2}-1\right)$
b/ $2(x+2)^{2}-x^{3}-8=0$
c/ $(x-1)\left(x^{2}+5 x-2\right)-x^{3}+1=0$
d/ $(x-3)^{2}=(2 x+7)^{2}$

Giải

a/ $ (x-1)^{2}=2\left(x^{2}-1\right) $
$\Leftrightarrow (x-1)^{2}-2\left(x^{2}-1\right) = 0 $
$\Leftrightarrow (x-1)[x-1-2(x+1)] = 0 $
$\Leftrightarrow (x-1)(-x-3) = 0 $
$\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
x-1=0 \\
-x-3=0
\end{array} \right.
\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
x = 1 \\
x=-3
\end{array} \right. $
Vậy $ S = \{ 1; -3 \} $

b/ $2(x+2)^{2}-x^{3}-8=0 $
$\Leftrightarrow 2(x+2)^2 -(x+2)(x^2-2x+4) = 0 $
$\Leftrightarrow (x+2)[2(x+2)-(x^2-2x+4)] = 0 $
$\Leftrightarrow (x+2)(-x^2+4x) = 0 $
$\Leftrightarrow -x(x+2)(x-4) = 0 $
$\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
x = 0 \\
x+2=0 \\
x-4 = 0
\end{array} \right.
\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
x = 0 \\
x=-2 \\
x=4
\end{array} \right. $
Vậy $ S = \{ 0; -2; 4 \} $

c/ $(x-1)\left(x^{2}+5 x-2\right)-x^{3}+1=0 $
$ \Leftrightarrow (x-1)(x^2+5x-2)-(x-1)(x^2+x+1) = 0 $
$\Leftrightarrow (x-1)[x^2+5x-2-(x^2+x+1)]= 0 $
$\Leftrightarrow (x-1)(4x-3) = 0 $
$\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
x-1=0 \\
4x-3 = 0
\end{array} \right.
\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
x=1 \\
x=\dfrac{3}{4}
\end{array} \right. $
Vậy $ S = \left \{ 1; \dfrac{3}{4} \right \} $

d/ $(x-3)^{2}=(2 x+7)^{2}$
$ \Leftrightarrow (x-3)^2 – (2x+7)^2 = 0 $
$\Leftrightarrow [(x-3)+(2x+7)][(x-3)-(2x+7)] = 0 $
$\Leftrightarrow (3x+4)(-x-10) = 0 $
$\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
3x+4 =0 \\
-x-10= 0
\end{array} \right.
\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
x= \dfrac{-4}{3} \\
x= -10
\end{array} \right. $
Vậy $ S = \left \{ \dfrac{-4}{3}; -10 \right \} $

Ví dụ 2: Giải các phương trình sau:

a/ $(2 x-5)^{2}-(x+2)^{2}=0$
b/ $\left(3 x^{2}+10 x-8\right)^{2}=\left(5 x^{2}-2 x+10\right)^{2}$
c/ $\left(x^{2}-2 x+1\right)-4=0$
d/ $\left(x^{2}-9\right)^{2}-9(x-3)^{2}=0$

Giải

a/ $(2 x-5)^{2}-(x+2)^{2}=0 $
$ \Leftrightarrow [(2x-5)+(x+2)][(2x-5)-(x+2)] = 0 $
$\Leftrightarrow (3x-3)(x-7) = 0 $
$\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
3x-3=0 \\
x-7=0
\end{array} \right.
\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
x=1 \\
x=7
\end{array} \right. $
Vậy $ S = \left \{ 1; 7 \right \} $

b/ $\left(3 x^{2}+10 x-8\right)^{2}=\left(5 x^{2}-2 x+10\right)^{2}$
$\Leftrightarrow \left(3 x^{2}+10 x-8\right)^{2}-\left(5 x^{2}-2 x+10\right)^{2} = 0 $
$ \Leftrightarrow [(3x^2+10x-8)+(5x^2-2x+10)][(3x^2+10x-8)-(5x^2-2x+10)] = 0 $
$\Leftrightarrow (8x^2+8x+2)(-2x^2+12x-18)= 0 $
$\Leftrightarrow -4(2x+1)^2(x-3)^2 = 0 $
$\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
2x+1 = 0 \\
x-3=0
\end{array} \right.
\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
x=\dfrac{-1}{2} \\
x=3
\end{array} \right. $
Vậy $ S = \left \{ \dfrac{-1}{2}; 3 \right \} $

c/ $\left(x^{2}-2 x+1\right)-4=0 $
$ \Leftrightarrow (x-1)^2-2^2 = 0 $
$\Leftrightarrow (x-1+2)(x-1-2) = 0 $
$\Leftrightarrow (x+1)(x-3) = 0 $
$\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
x+1 =0 \\
x-3=0
\end{array} \right.
\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
x=-1 \\
x=3
\end{array} \right. $
Vậy $ S = \left \{ -1; 3 \right \} $

d/ $\left(x^{2}-9\right)^{2}-9(x-3)^{2}=0$
$\Leftrightarrow [(x^2-9)+3(x-3)][(x^2-9)-3(x-3)] = 0 $
$\Leftrightarrow (x^2+3x-18)(x^2-3x) =0 $
$\Leftrightarrow (x+6)(x-3)x(x-3) = 0 $
$\Leftrightarrow x(x+6)(x-3)^2 = 0 $
$\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
x=0 \\
x+6=0\\
x-3=0
\end{array} \right.
\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
x=0 \\
x=-6 \\
x=3
\end{array} \right. $
Vậy $ S = \left \{ 0; -6; 3 \right \} $

Ví dụ 3: Giải các phương trình sau:

a/ $x^{2}-3 x+2=0$
b/ $x^{2}+7 x+12=0$
c/ $x^{2}-3 x-10=0$
d/ $x^{3}-3 x^{2}-3 x+9=0$

Giải

a/ $x^{2}-3 x+2=0$
$ \Leftrightarrow x^2-2x-x+2 =0$
$\Leftrightarrow x(x-2)-(x-2) = 0 $
$\Leftrightarrow (x-2)(x-1) = 0$
$\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
x-2 = 0 \\
x-1=0
\end{array} \right.
\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
x=2 \\
x=1
\end{array} \right. $
Vậy $ S = \left \{ 2; 1 \right \} $

b/ $x^{2}+7 x+12=0$
$\Leftrightarrow x^2+3x+4x+12 = 0 $
$\Leftrightarrow x(x+3)+4(x+3) = 0$
$\Leftrightarrow (x+3)(x+4) = 0 $
$\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
x+3=0\\
x+4=0
\end{array} \right.
\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
x=-3 \\
x=-4
\end{array} \right. $
Vậy $ S = \left \{ -3; -4 \right \} $

c/ $x^{2}-3 x-10=0$
$\Leftrightarrow x^2-5x+2x-10 = 0 $
$\Leftrightarrow x(x-5)+2(x-5)=0 $
$\Leftrightarrow (x-5)(x+2)=0 $
$\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
x-5=0\\
x+2=0
\end{array} \right.
\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
x=5 \\
x=-2
\end{array} \right. $
Vậy $ S = \left \{ -2; 5 \right \} $

d/ $x^{3}-3 x^{2}-3 x+9=0$
$\Leftrightarrow x^2(x-3)-3(x-3) =0 $
$\Leftrightarrow (x-3)(x^2-3) = 0 $
$\Leftrightarrow (x-3)(x+\sqrt{3})(x-\sqrt{3}) = 0 $
$\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
x-3=0\\
x+\sqrt{3}=0\\
x-\sqrt{3}=0
\end{array} \right.
\Leftrightarrow \left[
\begin{array}{l}
x=3 \\
x=-\sqrt{3} \\
x=\sqrt{3}
\end{array} \right. $
Vậy $ S = \left \{ 3; -\sqrt{3}; \sqrt{3} \right \} $

2. Bài tập tự luyện

Bài 1: Giải các phương trình sau:

a/ $9(x-3)^{2}=4(x+2)^{2}$
b/ $\left(4 x^{2}-3 x-18\right)^{2}=\left(4 x^{2}+3 x\right)^{2}$
c/ $(2 x-1)^{2}=49$
d/ $(5 x-3)^{2}-(4 x-7)^{2}=0$
e/ $(2 x+7)^{2}=9(x+2)^{2}$
f/ $4(2 x+7)^{2}=9(x+3)^{2}$

Bài 2: Giải các phương trình sau:

a/ $3 x^{2}+2 x-1=0$
b/ $x^{2}-5 x+6=0$
c/ $x^{2}-3 x+2=0$
d/ $2 x^{2}-6 x+1=0$
e/ $4 x^{2}-12 x+5=0$
f/ $2 x^{2}+5 x+3=0$

Bài 3: Giải các phương trình sau:

a/ $3 x^{2}+12 x-66=0$
b/ $9 x^{2}-30 x+25=0$
c/ $x^{2}+3 x-10=0$
d/ $3 x^{2}-7 x+1=0$
e/ $3 x^{2}-7 x+8=0$
f/ $4 x^{2}-12 x+9=0$

Bài 4: Giải các phương trình sau:

a/ $2 x^{2}-6 x+1=0$
b/ $3 x^{2}+4 x-4=0$
c/ $x^{3}-8 x^{2}+21 x-18=0$
d/ $x^{4}+x^{2}+6 x-8=0$
e/ $ x^4 +2x^3-4x^2-5x-6 = 0 $
f/ $x^4-10x^3+15x^2-50x+24 = 0 $

Hung Nguyen

April 29, 2020

Thời gian làm bài 90 phút.

Email: hocthemstar20192020@gmail.com

Câu 1. (2 điểm) Giải các phương trình sau đây:

a) $4x + 5 = 2x – 1$.
b) $\left( {2x + 3} \right)\left( {3x – 2} \right) = 45 + 3x\left( {2x – 5} \right)$
c) $6{x^2} + 5x – 4 = 0$
d)  $\dfrac{3}{{4x – 20}} – \dfrac{{15}}{{50 – 2{x^2}}} = \dfrac{7}{{6x + 30}}$.

Câu 2. (1 điểm) Giải các bất phương trình sau:

a) $3x < 4x + 1$.
b) $\dfrac{1}{2}(x+1) + \dfrac{1}{3}(4-x) < \dfrac{2}{5}x – 1$.

Câu 3. (2 điểm)

a) Một người đi xe đạp từ $A$ đến $B$ với vận tốc $12km/h$. Lúc về người ấy đi với vận tốc $10km/h$ nên thời gian về nhiều hơn thời gian đi $45$ phút. Tính chiều dài quãng đường $AB$.
b) Thầy Vũ đi nhà sách và mang theo một số tiền vừa đủ để mua $5$ quyển tập và $3$ cây viết. Nhưng khi mua, giá một quyển tập mà thầy Vũ định mua đã tăng lên $800$ đồng, còn giá tiền một cây viết thì giảm đi $1000$ đồng. Hỏi để mua $5$ quyển tập và $3$ cây viết như dự định ban đầu thì thầy Vũ còn dư hay thiếu bao nhiêu tiền?

Câu 4. (3 điểm) Cho hình thang vuông $ABCD$ có $\angle A = \angle D = 90^\circ, AB = 3, AD = CD = 4$. Gọi $I$ là giao điểm của $AC$ và $BD$.

a) Tính độ dài $AC$ và $DB$.
b) Tính $\dfrac{IA}{IC}$ và $\dfrac{IB}{ID}$. Suy ra độ dài $IA$.
c)  Đường thẳng qua $B$ vuông góc $AC$ cắt $AD$ tại $E$ và $CD$ tại $F$.

i) Chứng minh $CE = AF$.
ii) $CE$ cắt $AF$ tại $K$. Tính $DK$ và diện tích tam giác $FDK$.

Câu 5. (2 điểm)

a) Tìm giá trị nhỏ nhất của các biểu thức sau: $$A = x^2 – 5x + 1$$
b) Giải bất phương trình $\dfrac{x+3}{3x-1} > 1$.

Hết

Đáp án

Đề thi trắc nghiệm Toán 8 – Lần 2

Thầy tiếp tục tổ chức thi trắc nghiệm cho các em học sinh lớp 8 làm vào Chủ nhật này nhé, các bạn tham gia kiếm quà của thầy.

Phần quà như mọi khi, sẽ được trao khi đi học lại nha. Em nào làm nhanh và đúng nhất sẽ có quà.

Chúc các em làm bài tốt. Nhớ đăng kí website và gửi email kết quả bài làm về cho BTC nhé.

Bạn nào cần đáp án chi tiết để lại comment dưới bài này. Các em làm bài tại link sau nhé.

 

Nhớ ghi rõ họ tên và email đúng sau khi làm bài.

https://geosiro.com/av/2020/04/26/trac-nghiem-toan-8-lan-1/